Zaburzenia nerwicowe
U podłoża zaburzeń nerwicowych zawsze występuje lęk, który może, ale nie musi, być przez jednostkę rozpoznawany.
U podłoża zaburzeń nerwicowych zawsze występuje lęk, który może, ale nie musi, być przez jednostkę rozpoznawany. Lęk należy odróżnić od strachu. Strach jest sygnałem ostrzegawczym w reakcji na występujące w otoczeniu zagrożenie i składa się z aspektu poznawczego (rozpoznanie bodźca), aspektu somatycznego (reakcja „walcz albo uciekaj”, przyśpieszenie akcji serca, oddechu itp.), aspektu emocjonalnego (uczucie przerażenia, grozy, paniki, doznania somatyczne, np. mdłości) i aspektu behawioralnego (reakcje mimowolne oraz reakcje sprawcze będące próbą poradzenia sobie z zagrożeniem).
Lęk doświadczany jest identycznie jak strach na wszystkich poziomach poza poznawczym. Oznacza to, że osoba doznająca lęku nie potrafi wskazać bodźca bezpośrednio zagrażającego (lęk rozlany „czuję, że stanie się coś strasznego, choć nie wiem jeszcze co!”) lub obawia się np. otwartej przestrzeni, zwierząt, publicznego zabierania głosu (lęk specyficzny), przy czym lęk ten jest nieuzasadniony, a przedmioty lub sytuacje go wywołujące w rzeczywistości nie są zagrażające i nie wywołują tak silnych przeżyć u innych ludzi.
Klasyfikacja ICD-10 wyróżnia:
- zaburzenia lękowe w postaci fobii
- inne zaburzenia lękowe
- burzenia obsesyjno-kompulsywne (nerwica natręctw)
- reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
- burzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
- aburzenia występujące pod postacią somatyczną
- inne zaburzenia nerwicowe
Etiopatogeneza
W rozumieniu psychodynamicznym przyczyną ujawniania się zaburzeń nerwicowych są nieuświadomione konflikty wewnątrzpsychiczne koncentrujące się wokół kompromisów między pragnieniami i zakazami.
Leczenie
Kliniczne obrazy zaburzeń nerwicowych są bardzo indywidualne. Podstawą terapii zaburzeń nerwicowych powinna być długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna.
Głównym celem psychoterapii jest trwałe usunięcie zgłaszanych objawów poprzez rozpoznanie źródeł lęku w procesie rozwoju, modyfikację mechanizmów obronnych i zmianę stylu przywiązania.